Als ouder of leerkracht ervaar je vast wel eens dat het voor kinderen lastig is om geconcentreerd te werken. Het kan voor kinderen helpen om de dag te starten of af te sluiten met rustige muziek, al dan niet te beluisteren met gesloten ogen. Ook kan deze muziek op de achtergrond aangezet worden ter ondersteuning tijdens het zelfstandig werken. Muziek beïnvloed de hersengolven en hersengolven staan direct in verbinding met gevoelens, gedachten en emoties. Frequenties van muziek worden uitgedrukt in hertz.
Een effectieve methode voor het optimaliseren van zelfstandig leren en – werken voor kinderen is binaural beats.
Wat zijn binaural beats?
Binaural beats zijn twee audiotonen van een verschillende frequentie die in elk oor hoorbaar zijn. Het lijkt een beetje op een ‘auditieve illusie’. Het brein neemt door het verschil in frequenties tussen deze geluiden, een derde toon waar. Dat is de binaural beat. De binaural beat betreft het verschil tussen de hoogte (frequentie) van het ene geluid en de hoogte van het andere geluid. Is een frequentie bijvoorbeeld 720 Hertz (Hz) en de andere 740 Hz, dan heeft de binaural beat een frequentie van 20 Hz.
Waarom binaural beats?
Gebleken is dat binaural beats een positieve invloed hebben op hoe je hersenen functioneren. De hersenen zijn gevuld met neurologische paden en neurotransmitters die informatie verwerken en communiceren. Wanneer deze neurotransmitters actief zijn, ontstaat er een kleine hoeveelheid elektrische lading. Deze elektrische signalen zijn meetbaar tijdens een EEG. Binaural beats kunnen ingezet worden bij klachten omtrent stress, hyperactiviteit, vermoeidheid, moeite met leren en concentreren of het opbrengen van motivatie voor een taak. Deze symptomen ervaren kinderen, jongeren en (jong)volwassenen met AD(H)D regelmatig.
Hersengolven en toestand
Onze hersenen produceren ieder moment van de dag frequenties (hersengolven), welke zoals hierboven genoemd, in verband staan met onze gevoelens, gedachten en emoties. Welke weer van invloed zijn op ons dagelijks handelen (gedrag). Zo onderzocht onder andere het herseninstituut de werking van de hersengolven en kwamen zij tot de volgende bevindingen en bijbehorende namen:
- delta-golven (0,5 -4 Hertz), diepe slaap: die wil je niet hebben in je klas!
- thèta-golven (4-8 Hertz), vlak voor het wakker worden of in slaap vallen, deze golven brengen creatieve denkprocessen op gang en bevorderen rust.
- alfa-golven (8-12 Hertz), brengen je in een ontspannen gevoel. Je kunt je makkelijk concentreren. In deze toestand leer je het best en verwerk je informatie het snelst.
- bètagolven (16-38 Hertz), (hyper)activiteit, je bent druk en verhit bezig en de aandacht is buiten jezelf. Je kan zelfs in een stresssituatie zijn. Je kunt in deze staat wel goed oplossingen verzinnen voor een acuut probleem, een noodgeval. Het is de vecht of vluchtmodus. Vermijdt deze muziek in je klas.”
Zoals je hierboven kunt zien staan de hogere frequenties in verband met alertheid, geconcentreerd zijn en actief zijn. Studies hebben aangetoond dat de frequentie van onze hersengolven (ofwel delta-, thèta-, alfa- en betagolven) veranderen en zich aanpassen aan de frequentie waarin geluid (en licht) worden toegediend aan het brein.
Effecten binaural beats
Binaural beats kunnen zorgen voor:
- een rustiger brein
- een beter geheugen
- verbeterde concentratie
- meer energiek gevoel in het hoofd, maar tegelijkertijd rustig
- mentale en emotionele stabilteit
- gemakkelijker in slaap komen
- beter in staat om emoties te reguleren op passende wijze
- gemakkelijker informatie op te nemen en te verwerken
- meer gefocust richten op taak
Soorten binaural beats
Er zijn veel verschillende soorten binaural beats. Iedere binaural beat heeft zijn eigen effect. De ene toon kan je in een optimale staat van concentratie brengen en een andere laat je juist heerlijk ontspannen en maakt ruimte in je hoofd. Erg prettig op momenten dat het voor jou of je kind allemaal even teveel is.
Binaural beats kun je op Spotify, Apple Music of Youtube beluisteren.
Het is van belang om de binaural beats te beluisteren met je koptelefoon of oortjes anders blijft het gewenste stereo effect uit en merk je niets op.
Conclusie
Ondanks het feit dat er nog weinig grootschalig onderzoek is over de werking van binaural beats, laten de case studies wel degelijk een positief effect zien. Het luisteren van binaural beats is dus zeker het proberen waard wanneer je problemen ervaart op het gebied van aandacht, concentratie, informatieverwerking of onrust.
